Tijdens ons leiderschapscafe ontstonden boeiende gesprekken rond het thema van een zelfsturende organisatie en zelfsturende teams. Jürgen Oskamp vertelt met passie over zijn tocht met Achilles Design van een klassiek hiërarchisch georganiseerd bedrijf naar een zelfsturende organisatie. Hij stelt zich vragen bij leiders die enkel bezig zijn met ‘opklimmen’ dan met leiding geven… Hij zag teveel leiders, die anderen eerder klein houden om zichzelf groter te voelen, wat heeft meegespeeld om deze organisatievorm te gaan verkennen en uit te bouwen. Zijn boeiend verhaal start met een onverwachte verwijzing naar de piraten, en vooral de parallellen in het ontstaan en het succes van dit “businessmodel” van honderden jaren geleden, dat gebaseerd is op zelfsturing.
Ik haal enkele headlines uit de stapel gedeelde lessen.
Het start bij een idee …En dat dient gecommuniceerd te worden.
“Ik speel met het idee van zelfsturing. Hoe kijken jullie daar naar?”
Het start bij een idee…. En hij communiceerde dat.
Een zelfsturende organisatie kan geen doel op zich zijn.
Het is dus een middel, een alternatieve manier van werken om de bedrijfsmissie waar te maken. Het start met een UITNODIGING naar je medewerkers en partners.
Iedereen geeft vervolgens aan iedereen een mandaat en een akkoord.
Zelfsturing kan je niet opleggen. Het is een proces, waarbij de vorm binnen duidelijke kaders organisch tot stand mag komen, waarvoor tijd nodig is om tot rijpheid te komen. Dit is noodzakelijk om de nodige veiligheid en het vertrouwen te bieden dat nodig is om zelfsturend te gaan functioneren als persoon binnen het bedrijf.
Alleen als elke persoon dat kan, krijg je een zelfsturende organisatie.
Het is zeker geen quick fix methode, waarbij de dure managementlaag er tussenuit geknipt wordt in de hoop dat de rest van de groep het wel zal opnemen. Op die manier krijgen mensen geen kans om te groeien in noodzakelijke vaardigheden op vlak van organiseren, samenwerken en verantwoordelijkheid op een gepaste manier opnemen.
Het is belangrijk om te beseffen dat niet elk bedrijf (en/of bedrijfsleider) klaar is om die stap te maken. Het vraagt een andere kijk en duidelijk ook andere leiderschapsprincipes in de organisatie.
En toch …
De basisvoorwaarden voor een succesvolle overgang zijn eigenlijk ook noodzakelijk voor de goede werking van teams in meer klassieke organisatievormen. Mogelijk kom je niet tot de 100 % zelfsturende organisatie, maar kan reflectie over de fundamenten ook jou helpen om te groeien naar een toekomstbestendig bedrijf?
Vertrouwen is en blijft de cruciale factor in de hele brede zin, namelijk vertrouwen in de toekomst, het bedrijf, de verantwoordelijkheidszin, de vaardigheden, …
Vertrouwen in de mensen en hun onderlinge relaties, die het samen zullen moeten waarmaken. Ook hier geldt dat er tijd nodig is om te bouwen aan de relationele vaardigheden van mensen, kansen te geven aan mensen om aan zichzelf te werken opdat ook het persoonlijke vertrouwen kan ontstaan om een fundament te creëren dat sterk genoeg is.
Het vergt moed om, conform de zelfdeterminatietheorie, mensen meer (volledige?) autonomie te geven, samen te zoeken naar dat gemeenschappelijk doel waarvoor mensen “hun leven willen geven” en zich betrokken voelen, waardoor ze eigenaarschap opnemen. Het is ook voortdurend investeren in hun competenties om de beste te worden (en te blijven) in hun vakgebied en op relationeel vlak.
Als je die ingrediënten op een unieke manier kan samenstellen, is er mogelijk een succesrecept in de maak.
Ook hier weer stellen Lieve en ik vast dat RELATIES mee de ultieme succesfactor bepalen.
In de vertrouwelijke, veilige setting van het leiderschapscafé kwam naar boven dat de bottleneck vooral zit in de constructieve en open interactie tussen mensen. Het vraagt persoonlijk leiderschap, zelfkennis en de kunst om verbindend te communiceren. Dat gaat dan ook over durven ‘kwetsbaar’ zijn, moed hebben om constructief van mening te verschillen en dat te durven zeggen om vervolgens vanuit bereidheid door het conflict naar de betere oplossing te werken. Dit is duidelijk niet enkel een kwestie van weten, maar vooral ervaren en “doen” in het opbouwen van bewustzijn en mensenkennis.
Laat dat nu net deel zijn van ons kunnen en de sleutel om competente teams te laten doorgroeien naar succesvolle teams, waar met liefde hard gewerkt wordt om te slagen in het verwezenlijken van de missie, vanuit een gedeelde visie!
Onderstaande vragen zijn een goede basis voor een reflectie oefening met je team om op die manier mogelijk de stappen te zien die noodzakelijk zijn om dat next level te bereiken waar jij mogelijk van droomt.
Ik wil alvast één illusie de wereld uithelpen. Zelfsturing betekent niet het einde van leiderschap. Integendeel. Het vraagt ontwikkeling van leiderschap naar een heel ander level, verspreid over de hele organisatie.
Reflectieoefening – Waar zie je uitdagingen en mogelijkheden?
- Duidelijk doel en visie
Is er in je bedrijf een helder begrip van het gemeenschappelijke doel en de visie van de organisatie, waardoor het team zich hierop kan concentreren? - Autonome besluitvorming
Is er bij je mensen voldoende vermogen om bevoegdheden op te nemen en beslissingen te nemen op het niveau van hun verantwoordelijkheden? - Onderling vertrouwen
Is het vertrouwen voldoende groot voor een open communicatie waarbij alles kan gezegd worden, voor samenwerking en het delen van verantwoordelijkheden? - Geschikte vaardigheden en competenties
Beschikken je teamleden over de juiste vaardigheden en competenties om hun taken uit te voeren en is er een gebalanceerde mix van vaardigheden binnen je team(s)? - Effectieve communicatie
Zijn je medewerkers in staat om op een effectieve manier informatie te delen, feedback te geven, ideeën te uiten en constructief om te gaan met meningsverschillen? - Verantwoordelijkheid en eigenaarschap
Is iedereen zich bewust van hun verantwoordelijkheden en nemen ze eigenaarschap over taken en resultaten? - Continue verbetering
Is de bereidheid aanwezig om voortdurend te evalueren en te streven naar verbetering? - Ondersteunend leiderschap
Is het leiderschap ontwikkelbaar om de (autonome) zelfsturende teams te begeleiden, ondersteunen en resources te verschaffen wanneer nodig?
We zijn alvast benieuwd om te horen hoe de reflectie oefening loopt.
Wat komt er uit en kan je nu verder is eveneens boeiend om te horen.
Wij gaan hierover uiteraard ook graag met jou in gesprek.
Ben je klaar om te evolueren en wil je begeleiding dan staan we ook paraat.