Empathische ‘ballen’ zijn nodig om wat gebeurt te durven zien, benoemen en bespreken. Ook wat je gaat doen, waarom en wat je verwacht. Hierdoor krijg je duidelijk ondernemerschap. Dat is een absolute must! Zeker in extreme situaties zoals COVID-19.
Als we de zaken met kousenvoeten aanpakken, krijgen we veel etterende wonden! Hoe komt het dat ondernemers/zaakvoerders zo voorzichtig omgaan met hun mensen? We leerden niet hoe het ‘wel’ te doen en de autoritaire aanpak is ‘not done’. Dat is duidelijk. Hoe het dan wel moet is kennelijk voor velen niet eenvoudig.
Rambo-achtige heldenfilms zijn nog steeds populair.
Daarin zijn er altijd extreme situaties waar ze wonden helen; zonder verdoving, met een halve fles alcohol en een lap stof tussen de kiezen. Degenen die het doen en het ondergaan zijn ‘groots’. Wat kijken we daar naar op. Het geeft mooi de ‘nood breekt wet’ gedachte weer. Alleen passen we deze in de realiteit niet meer toe.
Ik hoor je nu al denken: “Oei, we gaan toch zo onmenselijk niet zijn?”
Terwijl je dat vast niet denkt als je die heldenfilm ziet.
In de dagdagelijkse realiteit is het soms nodig dat er doorgesproken wordt! Daar is niets mis mee, zolang je dat op een empathische manier doet. Dan is dat niet onmenselijk, beledigend, of denigrerend. En neen, dan kwets je ook niemand!. We durven niet meer doorspreken. Alsof we schrik hebben om autoritair te zijn! En vanuit die schrik zijn velen te ‘soft’ geworden.
Bovendien leven we op dit moment in een extreme, precaire situatie. En dat vraagt om een precair optreden. Anders wordt alles stuurloos en daar is niemand mee gediend. Jij niet, noch je mensen.
Dus laten we een kat een kat noemen. Het is dringend nodig.
Wat eigen is aan elke crisis, is dat deze in je bedrijf hetgeen blootlegt wat al eerder als ‘probleem’ aanwezig was. En nu komt ook de morele terugslag van de crisis eraan. Deze morele verschillen zijn groot omdat er veel verschillende mensen en situaties zijn, zowel privé als werkgerelateerd.
Ik stel vast dat er mensen zijn die vooral bezorgd zijn om de volksgezondheid en dus deze voor ogen houden. Er zijn er ook die bezorgd zijn om hun inkomen en daarmee de economische toestand voor ogen houden. Er zijn er ook die beiden en het geheel in het oog hebben. Gelukkig. Met welke kennis en achtergrond iedereen kijkt, is daarbij nog een andere vraag. Wat nu erg belangrijk is, is dat we als ondernemer het hele plaatje blijven zien! De volksgezondheid, de economie, het eigen bedrijf en de eigen mensen. Het is aan jou als ondernemer om duidelijkheid te brengen hierin! Ook als er geen duidelijkheid is. Want dan is dat jouw boodschap!
Verwacht als ondernemer niet dat mensen jou en de situatie van je bedrijf gaan begrijpen.
Ook niet je eigen mensen en zeker niet in crisistijd. Zeker niet als je hen nooit eerder betrokken hebt bij zaken die het bedrijf aangaan. Een mooi voorbeeld daarvan is de media aandacht voor de ontslagen bij Schoenen Torfs. Het is slechts één van de vele voorbeelden.
De ondernemer van het jaar krijgt nu kritiek omdat hij 24 mensen heeft ‘moeten’ ontslaan. Deze kritiek raakt hem heel erg. Toch is het zo dat je als leider nu bereid moet zijn om beslissingen te nemen die pijn doen en die mensen zullen kwetsen en financieel raken. Daar moet je als leider de kracht voor hebben om er boven te staan, want het is je verantwoordelijkheid om het schip door de storm te loodsen, inclusief het feit dat er slachtoffers kunnen vallen. Het belang van de organisatie gaat immers voor op het individueel belang in crisistijd. Daar moet je als leider kunnen meeleven én op voorbereid zijn.
Mensen kijken veelal vanuit hun eigen perspectief. Daar heb je als ondernemer mee om te gaan om het vervolgens los te laten. Dus: begrijp het standpunt van je mensen en vertrek vandaaruit om ze mee te nemen naar dat wat ze dienen te begrijpen/weten om goed te kunnen samenwerken.
Er zijn teveel mensen die niet beseffen hoe je een bedrijf bestuurt. Er zijn er ook die er wel een idee van hebben. De hardnekkigste zijn diegenen die ‘denken’ dat ze het weten. Ikzelf vind dat we ‘onze’ mensen daar beter in dienen ‘op te voeden’. Ook in het communiceren trouwens.
Daarnaast heeft iedere persoon zijn eigen privésituatie en je bedrijfssituatie heeft daar effect op. De crisis zet dat allemaal mogelijks op de helling! Voor een maatschappij die ‘gewend’ is om bij problemen te kunnen terugvallen op allerhande ‘vangnetten’ -ja, we zijn verwend- is die helling erg onwennig en niet comfortabel. Gaat het beleid dit wel oplossen?.
We komen dus met COVID-19 in de volgende fase terecht: De mentale crisis!
De effecten van de gezondheidscrisis brengen een economische crisis met zich mee en stilaan komt dat besef naast het feit dat ‘het leven’ terug stilaan moet geleefd worden en dat de economie moet draaien. Iedereen heeft ermee te maken, maar zoals ik eerder al zei, zal de eigen situatie mee bepalen vanuit welk oogpunt mensen ernaar kijken en het ervaren. In elke fase zitten mogelijk nog mensen ‘vast’.
Voor ons ondernemers gaat het nu over meer dan de ‘overload bolwerken’ of ‘creatief opdrachten zoeken en binnenhalen om nog inkomsten te hebben. Het gaat nu ook om het opvangen van de golf van mentale effecten bij jouw mensen! Want ze komen naar jou! En dat zal ook zijn mentale weerslag hebben op jou. Besef dat, ook al ben je erg aan het cijferen en zoeken om je bedrijf ‘recht’ te houden. Besef dat de mentale stress zo groot kan worden, dat jij zelf en/of je mensen het niet kunnen volhouden. Of misschien lukt het nu nog wel, maar komt de terugslag als de storm geluwd is. Het is aan jou om mee uit te cijferen welke rekening je wanneer wil betalen.
Het is een beetje therapeutenwerk dat elke ondernemer te wachten staat. En dat is niet het eerste waar je energie van krijgt, want anders had je dat beroep gekozen!
Dus dit worden cruciale vragen:
- Wie ontlast jou?
- Wie kijkt met jou mee hoe het minder lastig kan zijn voor je mensen en ook voor jou?
- Heb je mensen in je team die mee kunnen dragen?
- Wie kan deze ‘meedragers’ verder ontlasten in jouw bedrijf?
- Zodat iedereen zich ontlast en ‘gedragen’ voelt?
- Want enkel zo vermijd je ‘late rekeningen’.
We moeten naar het ‘nieuwe normaal’
Er zal aandacht moeten gaan naar het welzijn, de mentale veerkracht en weerbaarheid van mensen.
Anticipeer nu al op stress gerelateerde problemen als burn-out en psychosociale klachten.
De heropstart zal hierdoor mee bepaald worden.
Dit komt naast heel wat bedrijfsgerelateerde zaken waar vele bedrijven mee te maken hebben:
- Een andere/ nieuwe aanpak. Thuiswerk bijvoorbeeld.
- Afbouw van bepaalde producten.
- Nieuwe producten die erbij komen.
- Andere regels, waaronder wijzigingen in loonafspraken en inhoud van werkopdrachten.
- Hoe ziet leiderschap eruit in deze vernieuwde situatie?
COVID-19 heeft ons dingen gebracht en geleerd. Met die implementatie zijn jullie al bezig als je mijn mijn vorige inspiratiebrief las. Deze overdenkingen maken je bedrijf weerbaarder in de toekomst!
Ik kan het niet genoeg zeggen: Vergeet niet dat het als ondernemer een hele klus is, zowel mentaal als fysiek, om voor je bedrijf én je mensen in dergelijke situaties beschikbaar te zijn.
Vergeet jezelf niet!
Goede zelfzorg is cruciaal en staat op het eerste plan opdat je de rest kan aansturen!
Ondernemers lijken dit dikwijls te vergeten. Het gevoel dat hen zegt dat het toch wel zwaar is, negeren ze. Ze zijn liever Rambo dan dat ze toegeven dat de balans zoek is of het stressniveau hoog blijft. Dat kan vroeg of laat wel eens fout lopen. De echte Rambo is diegene die zichzelf durft te tonen. Dan maak je in je bedrijf, met je mensen ook meteen een hele sprong. Jouw eerlijke communicatie zal hen ook aanzetten tot communiceren, waardoor je sneller zicht krijgt op wat er mis loopt. Zo weer je een burn-out en psychologische terugval. Enkel en alleen nog maar door jouw eigen houding. Diegene die dat begrijpt, heeft een serieuze streep voor! Dat is de Rambo van vandaag!
Iedereen begrijpt dat een topsporter op top niveau kan presteren als hij goede begeleiding heeft.
Hij heeft een coach voor het fysieke én psychische luik.
Ook een ondernemer zet topprestaties neer. Waar is zijn coach?
Deze tips helpen je alvast op weg: om het mentale welzijn hoog te houden.
- Ga na wat de gedachtegang van je mensen is. Laat ze die uiten. Verzamel hun vragen.
- Haak aan bij hun gedachtegang, daar waar zij met hun gedachten staan. Verwacht niet dat zij aanhaken bij jouw gedachtegang.
- Bepaal voor jezelf welke koers jouw bedrijf gaat varen, waarom en wat je daarin van je mensen nodig hebt! Benoem dat duidelijk en communiceer.
- Onthoud hen niet van bedrijfsinformatie die de toestand van je bedrijf weergeeft. Als jij en je mensen moeten roeien omdat je zeilen (door COVID-19) geen wind meer vangen en je anders failliet!!!!!!!! gaat, dan mag je hen dat ook zo zeggen! Je kan hen ook niets meer beloven! Als je schrik hebt voor de reacties en jij je kousenvoeten aantrekt, dan breekt dat je zuur op. Of jij zal zelf moeten roeien of je zal veel energie en tijd steken in het doen roeien van je mensen. En het faillissement ademt in je nek, want je productiviteit is in zo’n situatie ondermaats. Dat heb je dan eigenlijk zelf opgezocht.
Als ze weten waarom roeien nodig is -ook al was dat aanvankelijk anders- dan weten zij ook waar ze staan en nog meer, waar ze voor gaan.
Dan kunnen ze ‘hun eigen’ rekening maken.
Dan gaan ze mee roeien (ook al is dat lastig), met veel engagement en verantwoordelijkheid. Omdat ze weten wat het voordeel is, OOK voor henzelf! - Spreek je mensen regelmatig.
Spreek je hen in groep, algemeen toe om hun vragen te beantwoorden, ga dan niet in op specifieke, persoonsgebonden zaken.
Anders wek je enkel meer vragen en ongerustheid op bij de anderen.
Zeg ook bij het begin dat je de belangrijkste, algemene, aan de orde zijnde vragen beantwoordt en geen persoonlijke.
Zeg ook waar ze met persoonlijke/specifieke zaken terecht kunnen en zorg dat dat ook effectief zo is. Wees daarin betrouwbaar. Zeg wat je doet, doe wat je zegt. - Besef dat mentale belasting (alle vragen en bezorgdheden van je mensen) veel energie vraagt en meer recuperatietijd vergt,
dan een hele dag fysiek zwaar werk doen. - Laat mensen niet zomaar alles op jou ‘smijten’. Noch qua verantwoordelijkheid, noch qua oordelen en beschuldigingen of wat dan ook. Hoor, voel, stel vast of het voor jou is of niet. Geef het dan ‘terug’. Neem op wat wel voor jou is. Benoem dit ook.
- Besef dat jij geen therapeut of psycholoog bent en dus mogelijk meer energie verliest dan deze mensen (die daarvoor kozen als beroep en er dus energie van krijgen). Dat je wel dergelijke of daarnaartoe neigende gesprekken kan krijgen/hebben en jij daar niet ‘bedreven’ in bent.
- Besef dat je hier als ondernemer goed in ondersteund mag en moet worden. In je eigen bedrijf zijn mogelijks mensen die jou kunnen helpen ‘dragen’ en omgekeerd. Neem niet zomaar een coach, maar zoek degene die jou het best kan begeleiden. Je bent het waard! Dit is een investering, die zich dubbel en dik terug verdient. Iemand van buitenaf is handig, omdat er geen wederzijdse steun nodig is. Deze kan wel samen met jou bewaken dat jouw team(s) hebben wat nodig is om het te blijven dragen. Dan sta je niet alleen als ondernemer. Een buitenstaander staat verderaf en komt ook met andere dingen aan.
- Sta voor waar jij in gelooft, je normen en waarden. Geniet van elk mooi moment, want ondanks dit alles is er ook nog het leven zelf!
Zelfzorg is ook tijd, ruimte en vrijheid om het leven ten volle te leven. Ook dat is mentale ondersteuning. Ja, ze straalt uit tot in je privé! Jij bepaalt of het positieve stralen zijn.
Wees alert. Waak over de veiligheid. Zorg goed voor jezelf. Ga voluit, integer en oprecht, mét ballen aan je lijf.
Wil je graag eens samen met ons over dit onderwerp overleggen? Schrijf je dan hier in een voor een gratis en vrijblijvend inspiratiegesprek.