In Brazilië met de auto rijden bijvoorbeeld, is echt een belevenis. Het wordt online zelfs benoemd als ‘ronduit gevaarlijk’. Het wegennet is op vele plekken in (heel) slechte staat. Van versmallingen, putten en zelfs verzakkingen die maanden ‘bestaan’ tot wegmarkeringen die niet meer of amper nog zichtbaar zijn. Er zijn trouwens ook nog vele onverharde wegen, al brengt dat de avontuurlijke kant in mij naar boven.
Het gevolg van deze situaties is dat Brazilianen op een weg met twee rijvakken, standaard op de linker rijstrook gaan rijden. Chauffeurs die sneller willen, halen gewoon rechts in en slalommen “mooi” rond de hindernissen op de weg. We hebben het dan over zowel auto’s, motors als vrachtwagens. Richtingaanwijzers lijken hierbij een onnodige gadget want ze gebruiken ze zelden. Daarbij ‘kennen’ ze de weg en rijden ze goed door terwijl ze bij een put ‘gewoon’ abrupt op de rem gaan staan en daarna weer versnellen.
Helemaal spannend werd het in de grootsteden Rio de Janeiro en Sao Paulo, waar files van meer dan een uur geen uitzondering zijn. Het verkeer krioelt er door mekaar dat het een lieve lust is. Het ziet eruit alsof er geen regels zijn.
Als Belgen, dachten we dat dit een ideaal scenario zou zijn voor frustratie, getoeter en vuisten in de lucht. Bij het observeren ervan, stelden we echter vast dat dat niet het geval was en dat wijzelf ook geen stress of frustratie ervaarden. Er heerste onder de chauffeurs een soort verdraagzaamheid, die mooi was om te zien. Het door mekaar wriemelen, wisselen van rijstrook, inhalen zonder gebruik van richtingaanwijzers, … het was allemaal OK. En neen, we zagen ook geen massa gedeukte auto’s.
In het verkeer in België zie ik vaak wrevel, frustraties alsook misprijzen ten opzichte van andere chauffeurs/”overtreders”. Tot verkeersagressie toe. Sommige chauffeurs lijken mij meer oog te hebben voor de fouten van anderen dan voor hun eigen fouten. Ik vraag me zelfs wel eens af of ze beseffen dat zijzelf in de ‘fout’ gaan. Een duidelijk voorbeeld van hoe door de emoties (frustratie) het (oeroude) reptielenbrein in werking treedt.
Het deed me nadenken over ‘Regels’ en de opvolging ervan …
Zijn er teveel regels in Belgie? Ik geloof van wel, en niet alleen in het verkeer. Ik zie het ook nog steeds in de bedrijfsomgeving. Zonder afspraken wordt samenwerken een chaos, maar teveel regels kan verstikkend werken. Vaak gecombineerd met externe of interne druk, geeft het aanleiding tot wrevel en onderling conflict. In Brazilië lijken de burgers hun eigen manier gevonden te hebben in hun drukke verkeer. Het grote aantal vluchtheuvels en verkeersdrempels is dan weer opvallend in Brazilië. Op die manier is er dan toch weer impact op veiligheid en rijgedrag.
Hoe zit het met ‘regels’ in het bedrijfsleven? Regels in jouw bedrijf?
Regels in het bedrijf zijn vaak een middel om de veiligheid van werknemers en andere partijen te garanderen. Het zijn concrete nuttige richtlijnen voor het handelen. Regels worden best op middellange termijn herzien. Afspraken spelen in op ontwikkelingen op korte termijn.
Teveel geschreven regels en reglementen gaan vaak meer hinderen dan stimuleren. Ze belemmeren het ‘vrijheidsgevoel’ omdat het inspanning vraagt om al die regels ‘toe te passen’. Medewerkers gaan zich dan storen aan anderen die zich niet aan de regels houden. Daaraan gaat veel energie verloren en mensen dreigen zich te gaan bezighouden met elkaar ‘controleren’. Dat verhoogt het frustratieniveau en vernietigt het onderlinge vertrouwen tussen medewerkers. Samenwerken wordt dan heel moeilijk. Hier ontstaan dan vaak ook ongeschreven regels. Heel vaak zijn het die ongeschreven regels, die processen en samenwerking in de organisatie saboteren.
Als het niet “draait” in de onderneming is het goed om eens te gaan neuzen in de geschreven en ongeschreven regels in het bedrijf.
- Zijn er teveel regels?
- Zijn er ongeschreven regels in jouw bedrijf en ken je ze?
- En wat geeft jou het idee dat ze nodig zijn?
- Regels lijken ‘snel’ gemaakt, goeie regels al iets minder snel.
Regels zijn echter niet heiligmakend. Je kan dikwijls dikwijls veel regels en ‘teveel’ regels vermijden door aandacht te geven aan waarden, normen en afspraken die in functie van het bereiken van gemeenschappelijke doelen worden gesteld. Communiceren en feedback zijn daarin van groot belang. Het is dikwijls veel belangrijker omdat je daarmee iedereen persoonlijker kan bereiken doordat je hen aanspreekt op eigenwaarde, respect en zelfrespect en beleefdheid. Waarden en normen heeft iedereen en er zijn altijd raakvlakken, zeker als je ‘gelijkgezinde’ medewerkers hebt aangeworven. Waarden en normen zijn dan algemene streefdoelen voor het handelen binnen de organisatie. Waarden en normen zijn een basis, waarop de missie en de algemene streefdoelen voor het handelen binnen de organisatie gebouwd worden. Op lange termijn loont dit altijd. Ze kunnen uiteraard evolueren op lange termijn.
Teveel en zinloze of onduidelijke regels?
De uitdaging om als bedrijf te groeien wordt alsmaar groter! Maar op welke manier wil jij groeien of in welke richting? Dat is belangrijk om bij stil te staan.
Regels als ‘doorgedreven cultuur’, onderdrukken creativiteit en ondernemerschap.
Regels ondermijnen de passie en de gedrevenheid.
Regels zijn slecht voor het enthousiasme, dat nodig is om grootse dingen te doen.
Regels hinderen soms de samenwerking.
Regeltjes zullen je als bedrijfsleider helpen om middelmatige medewerkers aan de slag te houden, maar de getalenteerde en gemotiveerde mensen worden daardoor vaak afgestompt en zullen als eersten “het schip verlaten”.
Laat je dus niet verleiden om problemen aan te pakken met regels. Ze geven een vals gevoel van controle, veiligheid en structuur.
Ga het gesprek aan met je mensen en maak duidelijke zinvolle afspraken. Als afspraken niet nageleefd worden of zaken niet lopen, is het belangrijk om verder te kijken en af te toetsen waar het schoentje echt wringt. Geef feedback en vraag feedback terug. Luister ernaar en doe er iets mee.
Als bedrijfsleider hoef je niet onmiddellijk een consultant in te huren als het op de werkplek niet draait.
Enkele tips:
- Durf de confrontatie aan te gaan.
- Ga in gesprek met je mensen.
- Luister naar voorstellen en klachten.
- Leer je visie te delen en aanhoor de feedback erop.
- Doe iets met wat je hoort en leg uit waarom wat wel en wat niet gebeurt.
- Leef je waarden en draag ze uit binnen je omgeving.
Uiteindelijk zal het je in staat stellen om dat vliegwiel naar groei in beweging te houden of het op gang te krijgen.
Jouw belangrijkste eigenschap is durven kijken rondom jou, in jezelf en daar iets mee te doen naar je mensen toe als dat nodig is! Dan doen zij dat vervolgens ook. Het plafond van jouw leiderschap vormt immers het plafond van je bedrijf.